Έκθεση

Δημοτική Αγορά Κυψέλης 

Φωνές | ιστορίες | άνθρωποι 

 

Μέσα από τη νέα μόνιμη ιστορική έκθεση με τίτλο Δημοτική Αγορά Κυψέλης – Φωνές | Ιστορίες | Άνθρωποι, που σχεδίασε το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου της Τεχνόπολης Δήμου Αθηναίων να φιλοξενηθεί στην Αγορά, βρίσκουμε πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό αλλά και μοναδικά αντικείμενα-έκπληξη, που συγκεντρώθηκαν και με την πολύτιμη συμβολή των ανθρώπων της γειτονιάς. Ανακαλύπτουμε με απρόσμενους τρόπους, και χρησιμοποιώντας τις αισθήσεις μας, το κτίριο, τη γειτονιά και τις πιο παράξενες και όμορφες ιστορίες, που έχουν διαμορφώσει μία από τις πιο διαχρονικά “ζωντανές” και ζωηρές συνοικίες. 

Ιστορικά δεδομένα 

Το κτίριο της Δημοτικής Αγοράς της Κυψέλης χρονολογείται την περίοδο του Μεσοπολέμου (1923-1940) ενώ ξεκινάει να λειτουργεί για πρώτη φορά το 1937 με σκοπό την αποσυμφόρηση της κεντρικής αγοράς (Βαρβακείου) και κλείνει οριστικά το 2003. Λόγω των ιδιαίτερων και ετερόκλητων αρχιτεκτονικών στοιχείων της αλλά και της ιδιαίτερης σημασίας της στη ευρύτερη περιοχή της Κυψέλης, το 2005 κηρύσσεται διατηρητέα.   

Αναγνωρίζοντας το σπουδαίο ρόλο της Αγοράς και λαμβάνοντας υπόψη το ιδιαίτερο κοινωνικό αποτύπωμα από την ίδρυσή της έως σήμερα, αποφασίστηκε η δημιουργία μιας μόνιμης έκθεσης που  θα αναδεικνύει την ιστορία του κτιρίου, τη γειτονιά γύρω από αυτό καθώς και τους ανθρώπους που είτε εργάστηκαν σ’ αυτό είτε το χρησιμοποίησαν ως καταναλωτές.

Αφήγημα 

Οι φωνές αποτελούσαν κυρίαρχο στοιχείο της Αγοράς, όπου οι έμποροι χρησιμοποιούσαν τη φωνή τους σαν εργαλείο προώθησης των προϊόντων τους. Σήμερα το στοιχείο της φωνής επιλέγεται να χρησιμοποιηθεί στην έκθεση για τη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με τη μορφή προφορικών μαρτυριών και συνεντεύξεων. Οι φωνές απογόνων παλιών καταστηματαρχών αλλά και παλιοί και νέοι Κυψελιώτες μοιράζονται τις δικές τους ιστορίες τόσο από την ίδια την Αγορά όσο και από την ευρύτερη περιοχή της Κυψέλης σε μία προσπάθεια σύνδεσης του πολιτιστικού παρόντος με το εμπορικό παρελθόν. Η Δημοτική Αγορά παρουσιάζεται σε σχέση με το άμεσο περιβάλλον της και αυτό δεν είναι άλλο από την γειτονιά της Φωκίωνος και τους ανθρώπους της. Οι προφορικές αφηγήσεις και τα προσωπικά βιώματα διασώζουν την ιστορία της περιοχής ενώ παράλληλα αντανακλούν τη συλλογική μνήμη της σύγχρονης ιστορίας της πόλης.  

 

Κίνηση στο χώρο… 

Ο χώρος της έκθεσης αποτελείται από τρεις ενότητες:  

  • Την ενότητα της εμπορικής λειτουργίας (επιφάνεια πάγκου) 
  • Την -άμεση στην Αγορά- περιοχή της Κυψέλης (επιφάνεια κάθετων συρταριών) 
  • Τους ανθρώπους (επιφάνεια οπτικοακουστικών) 

 

Όλη η πληροφορία βρίσκεται κρυμμένη μέσα σε συρτάρια και ο επισκέπτης καλείται να την ανακαλύψει σταδιακά, απ’ όπου εκείνος θέλει.  

 

Επάνω στην επιφάνεια του πάγκου υπάρχει μία ταμειακή μηχανή της δεκαετίας 1930 καθώς και μία ζυγαριά, αντικείμενα σύμβολα που προέρχονται από το μανάβικο της οικογένειας Μαζαράκη, το οποίο βρισκόταν στο κατάστημα δίπλα από την έκθεση. Αξίζει κανείς να παρατηρήσει επάνω στην ζυγαριά τα αυτοκόλλητα του ετήσιου ελέγχου της αγορανομίας! Ενώ κάποιος/α μπορεί να ξεφυλλίσει τις πράξεις του Δημοτικού Συμβουλίου που αναφέρει πόσο ενοικιάζονταν τα πρώτα καταστήματα αλλά και σε ποιους ανήκαν. 

Φυσικά, τη Δημοτική Αγορά η οποία ανέκαθεν αποτελούσε τοπόσυμο της συνοικίας της Κυψέλης, δεν μπορούμε να τη δούμε ανεξάρτητα απ΄ το ευρύτερο πλαίσιο της γειτονιάς της. Είναι γεγονός ότι η Κυψέλη γενικότερα είναι μια πολυσυζητημένη και ανεξάντλητη περιοχή. Για τις ανάγκες της συγκεκριμένης έκθεσης, έγινε μία προσπάθεια να αναδειχθούν και άλλα τοπόσημα, όπως αυτά προέκυψαν από τη διαδικασία συνεντεύξεων με παλιούς και νέους κατοίκους. Τα τοπόσημα αυτά είναι καθαρά συμβολικά και όπως η Δημοτική Αγορά, έτσι και αυτά αποτέλεσαν σημεία συνάντησης τόσο στο παρελθόν όσο και σήμερα. Έτσι λοιπόν, ένας επισκέπτης τραβώντας τα κάθετα συρτάρια μπορεί να εντοπίσει χάρτες της περιοχής, να «κάνει» μια βόλτα στη Φωκίωνος και να δει τον κατάλογο του Au Revoir. 

Πλησιάζοντας κάποιος/α στον τοίχο με τα οπτικοακουστικά μέσα μπορεί να παρακολουθήσει συνεντεύξεις από ανθρώπους που σχετίστηκαν με την Αγορά ή σχετίζονται με το ευρύτερο περιβάλλον της Κυψέλης (Τον αρχιτέκτονα Ν. Καβαδά να εστιάζει στα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά στοιχεία του κτιρίου καθώς και για το πλούσιο κτιριακό απόθεμα της Κυψέλης καθώς και την Μ. Δανιήλ που εργάστηκε στην αποκατάσταση του κτιρίου από το Δήμο Αθηναίων/ τον Η. Μαμαλάκη να μιλάει ως καταναλωτής για τα καταστήματα της Αγοράς και τον Γ. Ί. Μπαμπασάκη να μας μεταφέρει εικόνες που αποδεικνύουν την καλλιτεχνική φύση της Κυψέλης/ τον Μ. Καραμαγγιώλη να σκιαγραφεί τον άνθρωπο της Κυψέλης και την Σ. Εσέτε να μιλάει για τις διάφορες κοινότητες που συναντάμε σήμερα στην πολυπολιτισμική Κυψέλη). Ακόμα, ο επισκέπτης μπορεί πατώντας το κουμπί να ακούσει τις φωνές των εμπόρων που διατηρούσαν καταστήματα μέσα στη Δημοτική Αγορά και των καταναλωτών της. Τι θα γίνει αν κάποιος πατήσει ταυτόχρονα όλα τα κουμπιά; 

Τέλος, ανά ενότητα υπάρχουν ορισμένες πληροφορίες για το παιδικό κοινό! Οι μικρότεροι επισκέπτες μπορούν να κρυφοκοιτάξουν μέσα από ένα μικρό ματάκι πως έμοιαζε παλιά η Αγορά, να αγγίξουν εμβληματικά κτίρια της περιοχής και να κατανοήσουν την έννοια της κλίμακας αλλά και ν’ ακούσουν πώς λέγεται «…Δημοτική Αγορά» σε όλες -σχεδόν- τις γλώσσες της Κυψέλης!  

 

Η έκθεση συνεχίζεται… 

Η έκθεση αυτή δεν σταματάει εδώ. Αλλάζει και μεταλλάσσεται χωρίς να αλλοιώνεται, όπως και η ίδια η περιοχή. Το υλικό της μπορεί να εμπλουτιστεί με καινούργιους ανθρώπους που θέλουν να μοιραστούν την δική τους ιστορία από την Δημοτική Αγορά ή την Κυψέλη αφήνοντας το δικό του αποτύπωμα στην έκθεση συμπληρώνοντας ταυτόχρονα τον σύγχρονο ιστορικό χάρτη της Κυψέλης συμβάλλοντας στη διατήρηση της συλλογικής μνήμης.

 

Αν θέλετε να περιηγηθείτε στην Έκθεση από όπου βρίσκεστε τη στιγμή αυτή, σας προσκαλούμε παρακάτω σε ένα VR Tour από το κινητό, το tablet ή το pc σας!